Termen als ketonen, ketose en ketoacidose komen geregeld samen wanneer het ketogeen dieet besproken wordt. Maar er zijn grote verschillen, en belangrijk is om te weten dat ketoacidose voor mensen met diabetes (type 1) gevaarlijk is. Ketose en ketoacidose. Wat is het verschil: we gaan er in dit artikel dieper op in.
Ketonen
Ketonen zijn zuren die vrijkomen wanneer vetten worden verbrand. Het zijn in feite afvalstoffen die het lichaam in de lever aanmaakt op het moment dat vetten als energiebron worden aangesproken. Normaliter verbrandt het lichaam glucose om aan energie te komen. En die glucose komt uit koolhydraten. Als het lichaam niet in staat is om glucose te gebruiken, wordt vet aangewend. De lever verbrandt de vetzuren en produceert bruikbare energie in de vorm van ketonen.
Er zijn 3 verschillende soorten ketonen:
- Acetoacetaat;
- Bèta-hydroxybutyraat;
- Aceton
Aceton is ruikbaar aan de adem. Op die manier zou je kunnen ruiken of je in ketose bent. Heel precies is deze ‘meting’ natuurlijk niet. Ketonen zijn gelukkig ook echt te meten. Steeds meer mensen die het ketogeendieet volgen meten zelf het gehalte ketonen in het bloed. Hiermee kan zeer precies worden aangetoond dat je in ketose bent. Fabrikanten als Diatesse leveren deze apparatuur, speciaal voor consumenten.
Ketose
KetoseWanneer het lichaam is overgeschakeld op vet als energiebron spreken we van ketose (of van nutritionele ketose). Bij ketose worden kleine hoeveelheden ketonen aangemaakt die als energiebron worden gebruikt. Dit is dus een andere metabolische staat.
Het menselijk lichaam produceert ketonen tot er voldoende koolhydraten worden gegeten. Een dieet dat bestaat uit veel vetten, weinig eiwitten en zeer weinig koolhydraten kan ketose tot gevolg hebben. Een koolhydraatarm dieet stelt een maximum van 20 tot 50 gram koolhydraten per dag, afhankelijk van je lichaamstype en hoeveelheid lichaamsbeweging. Je bent in ketose als het ketonengehalte in het bloed tussen 0,5 en 3,0 mmol/L ligt.
We hebben nu over nutritionele ketose. Dit een gewenst effect voor mensen die het ketogeen dieet volgen. Die willen immers vet aanspreken. Bij mensen met type 1 diabetes is ketose vaak ongewenst. Hier is een resultaat tussen de 1,6 en 3,0 mmol/L zorgzaam. En boven de 3,0 mmol/L wordt zelfs geadviseerd om direct medische hulp in te schakelen.
Wanneer je als diabetes type 1 patiënt ketonen aanmaakt en ook nog hoog zit in je glucosewaarde, kan je stofwisseling behoorlijk van slag raken. Dit kan leiden tot een gevaarlijke ketoacidose.
Ketoacidose
Ketoacidose (of diabetische ketoacidose) is verzuring van het bloed. Dit ontstaat als er te weinig insuline is om de glucose in bloed om te zetten naar brandstof voor het lichaam. Het lichaam gaat dan andere energiebronnen aanspreken. Dit zijn vetten. Bij de verbranding van vetten komen dus ketonen vrij zoals je inmiddels weet. Ketonen verzuren het bloed. Te weinig insuline resulteert bovendien in een hyperglycemie (zeer sterke stijging van glucosewaarde). Veel ketonen en een hoge glucosewaarde leiden tot ketoacidose, en dit is gevaarlijk!
Een verzuring van het bloed kan voorkomen wanneer insuline wordt gebruikt. Of als je diabetes type 1 hebt, maar dat zelf nog niet weet. Mensen met diabetes type 2 die SGLT-2 remmers slikken, hebben een kleine kans op ketoacidose. Bij ketoacidose is het belangrijk om snel contact op te nemen met je arts.
Samenvattend
Over nutritionele ketose spreken we bij de aanwezigheid van ketonen in het lichaam. Dit is niet schadelijk. Diabetische ketoacidose is een complicatie van type 1 diabetes. Het is een gevaarlijke aandoening die het gevolg is van een hoog niveau aan ketonen en glucose.
Leave a Reply